và XÂY DỰNG MỘT TỔ CHỨC HỌC TẬP
- GIẤC MƠ VỀ MỘT CÔNG TY VÔ ĐỊCH (06)
Hôm nay là ngày group Quản trị và Khởi nghiệp tròn 5 tháng tuổi, với gần 26,000 thành viên tham gia và đã tổ chức hàng chục buổi hội thảo tại cả 2 miền Nam Bắc. Bài viết này tôi xin dành tặng mọi thành viên tích cực của group QTvKN, ban sáng lập, ban cố vấn và ban chuyên môn.
Xin chúc group QTvKN ngày càng phát triển vũ bão về lượng và chất như 5 tháng vừa qua!
**
Có lẽ bạn, cũng giống như tôi, đã từng rất nhiều lần học ngoại ngữ mà không được "thành công lắm". Nhìn quanh, hẳn là bạn cũng thấy nhiều trường hợp bạn bè và người quen của mình cũng lâm vào cảnh tương tự. Sau rất nhiều lần học không hiệu quả rồi bỏ cuộc, qua 7 năm phổ thông (4 năm cấp 2, 3 năm cấp 3) chưa kể bao nhiêu lần học tại các trung tâm và tự học, chúng ta sẽ rút ra một "bài học": chúng ta hẳn là không có "năng khiếu" học ngoại ngữ. Và rồi, thời gian trôi qua, chúng ta có nhiều lý do hơn để đổ tại cho việc học ngoại ngữ không hiệu quả:
- Cơm áo gạo tiền: Chúng ta rất bận và không còn đặt ưu tiên vào việc học ngoại ngữ như trước, phải lo việc công ty, lo việc nhà, khó học lắm đó, đúng không nè?
- Tuổi già, trí nhớ kém: Già rồi, sao còn học tốt được như hồi trẻ nữa, phải không các bạn?
- Không đủ tiền để tham gia các "trung tâm xịn": Mình tự học, hay học qua trung tâm A, B nhỏ làm sao bằng mấy trung tâm Y, Z lớn, một khóa mấy chục triệu mà?
Xin thưa với bạn, tất cả những bài học, lý do vừa nêu trên đều sai cả. Hay nói theo kiểu Mỹ: BULLSHIT!
Tôi xin chia sẻ với bạn phương pháp học ngoại ngữ SIÊU TỐC VÔ CÙNG ĐƠN GIẢN, VÔ CÙNG RẺ TIỀN, MỘT CÔNG LỢI 3-4 ĐƯỜNG.
**
TÓM TẮT PHƯƠNG PHÁP
Trước tiên tôi xin nêu ngắn gọn phương pháp học ngoại ngữ siêu tốc dành cho người trưởng thành (adult) mà tôi tổng hợp được:
1/ MỤC ĐÍCH
Khác với phương pháp học ngoại ngữ dành cho trẻ em nhỏ chú trọng tạo môi trường học vui, kích thích tò mò, khám phá thế giới mới thông qua học chậm, dùng các trò chơi. hình ảnh để học, phương pháp học ngoại ngữ dành cho người lớn chú trọng:
- Hiệu quả, chi phí thấp, ví dụ dưới 1 triệu VNĐ/6 THÁNG.
- Nhanh, thời gian 3-6 tháng.
- Sử dụng ngôn ngữ học được vào công việc và cuộc sống hàng ngày, thực hành được ngay.
2/ ĐỊNH HƯỚNG CHIẾN LƯỢC
- Tập trung toàn lực thời gian đầu (3-9 tháng) vào học từ vựng (vocabulary) để làm nền tảng cho Nghe, Nói, Đọc, Viết.
- Phối hợp tài liệu liên quan công việc hàng ngày để mở rộng tầm nhìn, lý luận, kiến thức, hệ thống chuyên môn.
- KHÔNG tập trung luyện phát âm, luyện ngữ pháp TRONG thời gian này.
3/ MỤC TIÊU 6 THÁNG (3-9 tháng tùy theo cá nhân)
MỤC TIÊU CHÍNH
- 15,000 từ (10-20,000 từ tùy cá nhân, thời gian cho phép).
MỤC TIÊU PHỤ
- Đọc và hiểu 1-3 cuốn sách chuyên môn.
- Xem hết một phần phim bộ của ví dụ Friends, Sex & the City, How I Met Your Mother, Two and Half Men không bật phụ đề Việt/Anh.
Tiêu chuẩn thành công SAU 6 THÁNG:
- Có đủ 15,000 từ để nghe, nói, đọc, viết hiệu quả. Chấp nhận nói ngọng, nói và viết chưa đúng ngữ pháp.
- Đọc hiểu trên 95% sách, tạp chí chuyên ngành, có thể giao tiếp về chủ đề chuyên ngành.
- Xem phim hiểu trên 95% lời thoại các phim đơn giản, giao tiếp.
4/ PHƯƠNG PHÁP
BƯỚC 1
Chia nhỏ 3 mục tiêu ra thành mục tiêu ngày.
Giữ kỷ luật nghiêm túc trong 90-180 ngày (3-6 tháng) theo đúng mục tiêu đề ra.
BƯỚC 2
Dùng nguồn lấy từ vựng mới từ 3 nguồn chính: Sách chuyên môn, phim và trực tiếp từ từ điển với mục tiêu 30-50 từ mới mỗi ngày từ mỗi nguồn, 100-150 từ/ngày tổng cộng. Mỗi từ vựng ghi ra 1 mảnh giấy nhỏ bằng bàn tay hoặc nhỏ hơn.
TUYỆT ĐỐI KHÔNG GHI NHIỀU TỪ LÊN 1 TỜ GIẤY (flashcard), trừ trường hợp từ có chung 1 gốc. Ví dụ Happy, Happiness, Happily.
Có thể & khuyến khích:
- Ghi giải nghĩa Anh-Anh hoặc Anh-Việt tùy theo trình độ của mình, khuyến khích ghi Anh-Anh.
- Ghi nhiều giải nghĩa để hiểu sâu từ.
- Ghi các thành ngữ, tục ngữ liên quan tới từ đã ghi.
- Ghi từ 1 mặt giấy, các phần giải thích vào mặt thứ 2.
BƯỚC 3
- Chia nhóm: Phân các từ ghi ra thành các Nhóm 1-2-3-4-5, đi từ chưa thuộc chút nào (Nhóm 1) tới gần như thuộc lòng hoàn hảo (Nhóm 5).
- Lên lịch XEM (nhấn mạnh) các nhóm: Nhóm 1 được tập trung XEM (nhấn mạnh lần 2) nhiều nhất, ví dụ 1 lần/ngày, các nhóm còn lại dãn số lần ra xa hơn, ví dụ Nhóm 2 là 1 lần sau 2-3 ngày, nhóm 3 là 1 lần sau 5-7 ngày, nhóm 4 là 1 lần sau 7-14 ngày, nhóm 5 là 1 lần sau 30 ngày... Xem có nghĩa là không có áp lực học thuộc ngay lúc đó, chỉ cần liếc mắt XEM qua (nhấn mạnh lần 3), lúc nào thuộc tự nhiên từ đó sẽ thấm vào người mình.
- XEM (nhấn mạnh lần 4) từ theo từng tờ giấy chỉ là liếc mắt xem qua, khoảng 1-2 giây cho 1 mảnh giấy. KHÔNG XEM LÂU HƠN!
BƯỚC 4
- Các từ bạn cảm thấy "thuộc hơn" các từ còn lại trong nhóm được chuyển vào nhóm sau, ví dụ một từ thuộc thuộc ở Nhóm 1 thì chuyển sang Nhóm 2, từ Nhóm 2 chuyển sang Nhóm 3.
- Các từ bạn cảm thấy "chưa ổn lắm", hoặc "quên quên" trong nhóm được chuyển vào một nhóm trước đó hoặc vào thẳng Nhóm 1, ví dụ 1 từ chưa thuộc ở Nhóm 3 chuyển sang Nhóm 2.
Các lưu ý CỰC KỲ QUAN TRỌNG khi triển khai:
- Đạt mục tiêu số lượng từ/ngày (50-150 TỪ/NGÀY) hơn chất lượng đã thuộc (số từ được đưa vào nhóm 5).
- Giữ vững kỷ luật thực hiện mỗi ngày, ngày nào thiếu thì ngày sau BẮT BUỘC PHẢI BÙ.
- Nên trộn các mảnh giấy trong 1 nhóm, KHÔNG phân các từ cùng chủ đề cạnh nhau.
- Khi sử dụng, BẤT CHẤP phát âm, ngữ pháp chưa chuẩn, cứ sử dụng các từ đã học trong MỌI HOÀN CẢNH: NGHE, NÓI, ĐỌC, VIẾT.
- Tăng cơ hội ứng dụng: tìm người nước ngoài nói chuyện, giao tiếp, đọc thêm nhiều tài liệu, xem thêm phim,...
- KHÔNG KHUYẾN KHÍCH ĐI HỌC Ở TRUNG TÂM!
Tôi đảm bảo: Khi bạn triển khai theo đúng phương pháp vừa nêu, sau 1-2 tháng bạn đã nhận thấy hiệu quả rõ rệt, sau 3-6 tháng thì bạn đã có thể sống và làm việc ở nước ngoài hiệu quả.
**
PHÂN TÍCH
Tôi là người rất tò mò, thích khám phá những phương pháp học, hành ứng dụng trong công việc (quản lý, kinh doanh...) hiệu quả hơn các phương pháp "cũ". Chính vì vậy phương pháp vừa nêu trên tôi đã rút ra được vào khoảng năm 1990 khi còn là sinh viên. Sau này mới biết phương pháp ghi giấy (flashcard) này đã được ông Sebastian Leitner phát minh từ trước đó gần 20 năm và được gọi là Leiner System (các bạn có thể tìm đọc thêm trên Wikipedia). Tôi ít lưu ý phân tích tại sao phương pháp này hiệu quả cho cá nhân tôi và nhiều bạn khác mà tôi hướng dẫn học theo phương pháp này kể cả ứng dụng cho việc luyện thi đại học và tại sao phương pháp "bình thường" học ở trường (7 năm) và ở các trung tâm lại "thiếu hiệu quả" như hiện trạng cho tới thời gian gần đây sau khi hiểu sâu hơn về tâm lý hành vi (sách của Aubrey Daniels), tư duy hệ thống (sách của Peter M. Senge).
Tại sao phương pháp cũ không hiệu quả và phương pháp mới "chữa" được các vấn đề của phương pháp cũ?
Đó là Tâm Lý, Chiến lược, Hệ thống
1/ Tâm lý
- Phương pháp cũ tập trung vào học ngữ pháp và phát âm gãi vào nỗi sợ hãi trong lòng mỗi người (sợ mất mặt, mắc cỡ,...) và bỏ qua nền tảng của mọi loại ngôn ngữ: lượng từ vựng. Không có đủ lượng từ thì bạn có phát âm chuẩn, ngữ pháp chuẩn như phát thanh viên BBC, CNN thì bạn cũng không diễn đạt được mọi ý nghĩ của mình (nói, viết) và bạn cũng chẳng hiểu người khác nói gì, viết gì (nghe, đọc).
- Khi nhấn mạnh vào việc học từ vựng và bỏ qua ngữ pháp và phát âm, phương pháp mới giải quyết được nỗi ám ảnh "mất mặt" khi nói sai, viết sai và tập trung vào luyện từ và phải đủ lượng từ mới bắt đầu vào luyện các thứ khác (nếu cần thiết).
- Phương pháp cũ tạo áp lực vào việc theo tốc độ học của trung tâm, trường, tạo áp lực học thuộc từ theo bài, thấy bạn bè học nhanh hơn mình thì mình dễ nản, học hoài (mất thời gian và năng lượng) mà vẫn không hiểu, không sử dụng được ngoại ngữ thì dễ bỏ cuộc. Phương pháp mới nới lỏng các áp lực này. Việc của bạn là tập trung vào KỶ LUẬT THỰC THI, giữ vững lượng từ đã định cho từng ngày, giữ vững lượng từ XEM theo yêu cầu mỗi ngày bao gồm lặp lại các nhóm 2-3-4-5. Đây là áp lực duy nhất của phương pháp mới.
- Sau một thời gian ngắn 1-2 tháng với phương pháp mới, bạn sẽ có động lực học tiếp do bắt đầu đọc hiểu, nghe hiểu, nhìn thấy rõ hiệu quả của phương pháp.
Các trung tâm ngoại ngữ khai thác bằng marketing & quảng cáo gãi rất sâu vào nỗi sợ hãi nói "sai phát âm, sai ngữ pháp" nêu trên:
- ở chỗ chúng tôi có giáo viên bản ngữ nha, bạn khỏi lo phát âm sai.
- chúng tôi sử dụng giáo trình của Anh/Mỹ A-B-C nha, bạn khỏi lo ngữ pháp sai.
- chúng tôi có test C-D-E vào cuối kỳ, giúp bạn có bằng H-I-J-K để bạn an tâm là đi xin việc dễ hơn.
Và bạn bỏ qua chuyện là bạn có sống được, làm việc được và cao hơn mở rộng tầm nhìn, kiến thức bằng ngôn ngữ đó không.
2/ Chiến lược
- Mục tiêu 10-20,000 từ/6 tháng, 50-150 từ/ngày khác hoàn toàn với kiểu học 10-20 từ/ngày sau 3-6 tháng vẫn chưa đủ lượng từ cần thiết nên vẫn không nghe-nói-đọc-viết ổn đảm bảo thành công nhanh. Lưu ý: một học sinh cấp 2-3 cần khoảng 15,000 từ để trao đổi giao tiếp hiệu quả. Một sinh viên đại học xuất sắc sẽ cần khoảng 20-25,000 từ hiệu quả. Mọi mục tiêu thấp hơn sẽ không giúp bạn đạt được nhanh chóng mục đích sống, làm việc tốt bằng ngôn ngữ mà bạn muốn học.
- Trộn từ không liên quan nhau sẽ gần với cách suy nghĩ và từ sử dụng từ thực tế, lúc nào bất ngờ sẽ cần 1 từ nào đó về 1 chủ đề nào đó.
- Lấy nguồn từ từ 3 nguồn (Sách chuyên môn cho công việc, Phim cho giao tiếp hàng ngày, Từ điển để đẩy nhanh đi tắt đón đầu đẩy nhanh lượng từ) đảm bảo ứng dụng hiệu quả ngôn ngữ trong cuộc sống.
- Việc học từ vựng cân bằng với các chủ đề chuyên môn, chủ đề công việc, mở rộng kiến thức qua đọc sách sẽ giúp bạn có thêm động lực nội tại, giảm áp lực cuộc sống và cả gia tăng thu nhập thực tế.
- Học từ trước khi học nghe, nói, đọc, viết và ngữ pháp sau sẽ giúp bạn học giống tự nhiên hơn. Xin lưu ý một đứa bé học từ trước khi nó biết mặt chữ, biết ngữ pháp, biết nói chuẩn. Lưu ý kế tiếp: Một người ở bất kỳ nước nào cũng chưa chắc phát âm chuẩn, nói chuẩn ngữ pháp (trừ trường hợp phát thanh viên), bạn có nói ngọng, có sai ngữ pháp người khác cũng vẫn hiểu nếu bạn có đủ lượng từ.
3/ Hệ thống
Hệ thống các "mảnh" thông tin ghi ra giấy (flashcards) của Leitner giúp tùy chỉnh việc học từ:
- Theo từng từ: từ khó sẽ xuất hiện (bằng cách XEM) nhiều lần hơn từ dễ trước mắt bạn. Từ đã thuộc chuyển vào nhóm đã thuộc, từ chưa thuộc chuyển về nhóm chưa thuộc.
- Theo từng chủ đề mục tiêu: bạn chọn từ theo chủ đề bạn thích, theo cuộc sống của không bắt buộc theo chủ đề của giáo trình nào đó.
- Theo từng cá nhân: bạn sẽ thấy từ khó và dễ khác với người bên cạnh trong lớp.
VÀ CUỐI CÙNG: PHƯƠNG PHÁP NÀY CÓ CHI PHÍ CỰC NHỎ TRỪ VIỆC BẠN BỎ CÔNG SỨC, KỶ LUẬT VÀ THỜI GIAN THỰC THI.
Phương pháp tôi vừa nêu đã được ứng dụng cho rất nhiều người thành công với chi phí siêu nhỏ, thời gian siêu nhanh! Việc học 1 ngoại ngữ tinh thông trong 1 năm là hoàn toàn khả thi. Bỏ ra 5-10 năm học 1 ngoại ngữ là một lãng phí cực lớn và gây hại đường dài. Có dịp tôi sẽ viết sâu hơn về tác hại của những phương pháp không hiệu quả như phương pháp học ngoại ngữ "cũ" vừa nêu.
**
Vào lúc này, khi đã nhìn mọi việc thông suốt hơn, giống như phương pháp học ngoại ngữ vừa nêu, tôi nhận thấy có rất ít tổ chức phân tích sâu những phương thức làm việc hiện tại kém hiệu quả, mà cứ lao đầu vào dùng "hô khẩu hiệu" (bán hàng đi, quảng cáo hiệu quả hơn đi, làm việc chăm hơn đi...) thực hiện những cách làm cũ để có những kết quả như cũ. Việc phân tích, học tập để ứng dụng các phương pháp mới gia tăng mạnh mẽ hiệu quả (hiệu quả gấp 5-10 lần là chuyện nhỏ). Bạn hãy tự hỏi:
- Tại sao tổ chức của bạn không có những cải tiến mạnh và hiệu quả phù hợp với tầm nhìn (vision) và nhiệm vụ (mission) của tổ chức?
- Các hệ thống hoạt động của tổ chức được đo lường ra sao và các tiêu chuẩn quan trọng thiết yếu mang tính chiến lược có được đẩy lên thường xuyên và có hệ thống theo dõi hiệu quả?
- Các cá nhân trong tổ chức có tinh thần học tập mạnh, kỷ luật nghiêm túc, có phương pháp học tập hiệu quả, chia sẻ với nhau việc học tập theo đội nhóm?
- Việc học tập của tổ chức gắn chặt với chiến lược phát triển để tập trung nguồn lực luôn hiếm hoi?
- Những bài học mới được cập nhật ra sao, lưu trữ ra sao để đẩy mạnh năng lực cốt lõi chiến lược (strategic core competencies) của tổ chức?
Tôi đang có tham vọng hỗ trợ xây dựng các tổ chức học tập (learning organizations) bắt đầu từ bằng việc tạo ra những nhà lãnh đạo biết học tập (learning leaders).
Điều kiện tham gia:
- Là một doanh chủ hoặc lãnh đạo của tổ chức mong muốn đẩy mạnh hiệu quả hoạt động của tổ chức của mình với những mục tiêu SIÊU TỐC.
- Mong muốn giúp từng cá nhân trong tổ chức của mình phát triển.
- Ham học hỏi, đặc biệt từ việc đọc sách, có thể dành thời gian, chi phí, công sức cho việc học.
- Học và hành đi đôi. Việc ứng dụng bài học vào thực tế công việc là quyết định. KHÔNG HỌC CHAY LÝ THUYẾT!
- Sẵn sàng chia sẻ những bài học của mình với người khác.
- Sẵn sàng đặt câu hỏi, tranh luận để tìm hiểu sâu vấn đề.
- Có kỷ luật trong thực thi, không đổ tại bất kỳ lý do nào.
Nếu bạn quan tâm, xin comment vào bài viết này và liên lạc với tôi.
Tôi sẽ yêu cầu bạn:
- Mô tả tổ chức của bạn.
- Mô tả 1 bài học từ sách của bạn đã thực hiện hoặc chuẩn bị ứng dụng.
Chúc bạn học tốt và tạo dựng được một tổ chức mạnh!
**
Trần Xuân Hải
20160907
#QTKN_Core
#QTKN_HaiTranXuan
No comments:
Post a Comment